İran’da Anayasayı Koruyucular Konseyi, resmi sözcüsü Hadi Tahan Nazif, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, 'hükümete UAEA ile iş birliğini askıya alma yükümlülüğü getiren bu tasarının, üyeler tarafından incelendiğini ve İslami hukuk ile İran Anayasası’na aykırı bulunmadığını' belirtti.

Tasarıya göre, UAEA çalışanlarının İran’ın nükleer tesislerini denetlemesine yasak getirildi.

Tasarı, İran Meclisi tarafından onaylandı

UAEA ile işbirliğini askıya alan tasarı, dün İran Meclisi'nden geçmişti. Meclis, aldığı kararda İran’ın nükleer tesisleri ve nükleer bilim insanları güvence altına alınana dek, Tahran’ın UAEA ile olan iş birliğini durduracağını kamuoyuna duyurmuştu.

Yasama süreçlerinde anayasal ve İslami normlara uygunluğu denetleyen Anayasayı Koruyucular Konseyi de bu tür tasarıların onaylanmasında genellikle son sözü söyleyen organdır.

UAEA'dan İran'a çağrı

UAEA Başkanı Rafael Grossi, İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) taraf bir ülke olduğunu hatırlatarak, ajansla iş birliği içinde olma zorunluluğunu vurguladı. Grossi, çatışmaların başladığı günden bu yana UAEA’nın İran’daki yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum stoklarını izleme yetisini kaybettiğini ifade ederek, bu materyallerin kaybolduğu ya da saklandığı izleniminin doğmasını istemediklerini dile getirdi.

Tahran ise Grossi’nin bu açıklamalarına sert yanıt verdi. İran yönetimi, ABD ve İsrail’in İran nükleer tesislerine yönelik gerçekleştirdiği saldırılara karşı UAEA’nın ve genel direktörünün pasif tutum sergilediğini savunarak, bu saldırıların acilen soruşturulmasını talep etti.

Neler olmuştu?

13 Haziran gecesi İsrail, gizli bir nükleer program yürütmekle suçladığı İran'a karşı geniş çaplı bir operasyon başlattı. Saldırı kapsamında İran'ın nükleer tesisleri, general kadrosu, önde gelen fizikçiler ve hava üsleri hedef alındı.

İsrail ve İran, 12 gün boyunca karşılıklı saldırılar gerçekleştirdi ve bu sürece ABD de katıldı. 22 Haziran gecesi, ABD, Natanz, Fordo ve İsfahan’daki üç İran nükleer tesisini vurdu. ABD Başkanı Donald Trump, bu tesislerin tamamının imha edildiğini ve İran'ın nükleer tesisleri tekrar inşa edemeyeceklerini söyledi.

24 Haziran gecesi Trump, Tahran ile Tel Aviv’in ateşkes konusunda anlaştığını açıkladı. Sabah saatlerinde iki ülke arasında çatışmaların devam etmesi üzerine Trump tekrar devreye girerek her iki tarafı da sert dille eleştirdi ve ateşkese uyulmasını talep etti.