ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine düzenlediği saldırıların etkisi Amerikan basınında sorgulanıyor. “Gece Yarısı Balyozu” adlı operasyonun İran’ın tüm nükleer programını “yok ettiğini” iddia eden Başkan Donald Trump ise bu yöndeki haberler nedeniyle CNN ve New York Times’a öfkeli.

Salı günü her iki medya kuruluşu da ABD Savunma İstihbarat Ajansı’nın (DIA) ön raporuna dayandırdıkları haberlerde, Trump’ın “İran’ın nükleer programına ağır darbe vuruldu” yönündeki açıklamalarına şüphe düşürdü. Trump ise Truth Social hesabından yaptığı, tamamı büyük harflerle yazılmış paylaşımında şu ifadeleri kullandı:

“Fake News (Sahte Haber) CNN, bitik New York Times’la birlikte tarihin en başarılı askeri operasyonlarından birini itibarsızlaştırmaya çalışıyor. İran’daki nükleer tesisler tamamen yok edildi!”

'BUNLAR HASTA'

Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenen NATO zirvesinde de sakinleşmiş görünmeyen Trump, saldırıların dozunu artırdı:

“Dahi pilotlarımızın ve ordu mensuplarının hakkı teslim edilmiyor, çünkü pislikler, alçaklar var. Bu grup içerisinde de varlar ama hepiniz öyle değilsiniz, çok iyi muhabirler de var. Ama pislikler ve alçaklar da var. CNN öyle. MSNBC öyle. NYT öyle. Bunlar kötü insanlar, hastalar. Bu inanılmaz zaferi küçültmeye çalışıyorlar.”

TAHRAN'IN ZAFERİNİ TANIDI

Başkan sözlerini şöyle sürdürdü:

“Muazzam bir zafer kazandık; ama İran için de büyük zaferdi. Ülkeleri var, petrolleri var ve çok akıllı insanlar. İsrail çok sert vuruldu, özellikle son birkaç günde. O balistik füzeler çok sayıda binayı vurdu.”

PROGRAM BİRKAÇ AY GERİYE GİTTİ

Beyaz yuvarlaklar önceden kum ve toprakla kapatılmış tünel girişlerini gösteriyor. Sarı yuvarlaklar ise sığınak delici bombaların oluşturduğu kraterlere işaret ediyor

CNN’in haberine göre, ABD’nin Fordo, Natanz ve İsfahan’daki İran nükleer tesislerine düzenlediği saldırılar, Tahran’ın nükleer programının çekirdek unsurlarını ortadan kaldırmadı. Haberde, saldırıların programı yalnızca birkaç ay geriye ittiği belirtildi.

Konuya yakın iki kaynak CNN’e, İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoklarının yok edilmediğini, santrifüjlerin ise büyük ölçüde “sağlam” kaldığını aktardı. Santrifüjler, uranyum zenginleştirme sürecinin temel bileşenleri olarak biliniyor.

ETKİ YÜZEYSEL KALDI

Raporda ayrıca, B-2 ağır bombardıman uçaklarının düzenlediği saldırıda 12’den fazla “sığınak delici” bomba kullanılmasına rağmen, tahribatın büyük ölçüde yer üstü yapılarla sınırlı kaldığı vurgulandı.

New York Times da benzer bulguları aktardı. Gazeteye konuşan yetkililere göre, saldırılar iki nükleer tesisin girişlerinin kapatılmasına yol açtı ancak yer altındaki yapılar tamamen çökertilmedi. Yetkililer, İran’ın nükleer programının bu saldırıyla altı aydan kısa süreliğine aksadığı görüşünde.

GİZLİ TESİSLER DE VAR

NYT’ye konuşan ismi açıklanmayan İsrailli yetkililer ise İran’ın daha küçük ve gizli zenginleştirme tesislerine sahip olduğuna inandıklarını, bu sayede büyük tesisler vurulsa bile Tahran’ın nükleer faaliyetlerine devam edebileceğini öne sürdü.

10 NÜKLEER BAŞLIK ÜRETMELİK KAYIP URANYUM

Ayrıca, İran’ın 400 kg’lık yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyum stokunun da saldırılarda zarar görmediği bildirildi. Söz konusu stok, bombardımandan önce tahliye edilmişti. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) şimdi, 10 nükleer başlık üretilebileceği iddia edilen kayıp uranyumun akıbetini sorguluyor. İsrail saldırılarından önce hem nükleer tesisler hem de uranyum stoku UAEA tarafından düzenli olarak denetleniyordu.

ATEŞKES ZORUNLU HALE GELDİ

13 Haziran’da İsrail, İran’a yönelik hava saldırıları başlattı. Tel Aviv, bu saldırıların amacının İran’ın nükleer silah geliştirmesini engellemek olduğunu savundu. İran ise en başından beri iddiaları reddetti ve nükleer programının tamamen barışçıl amaçlı olduğunu yineledi.

Özellikle Fordo’nun, ABD desteği olmadan yok edilemeyeceğinin anlaşılması üzerine Amerikan ordusu da saldırılara katıldı. İran’ın en korunaklı tesisleri ağır bombardıman uçakları ve Tomahawk füzeleriyle hedef alındı. Washington, operasyonun tek amacının İran’ın nükleer silah üretmesini engellemek olduğunu ileri sürdü.

ABD basınında çıkan son haberler, İsrail’in belirlediği hedeflere ulaşamadan ateşkes istemek zorunda kaldığının bir başka göstergesi olarak değerlendiriliyor/aydınlık