İsrail’in birçok ülkeye sattığı casus yazılımların bu ülkelerdeki muhaliflere karşı kullanıldığı bilinirken son olarak Ocak ayında Meta şirketine ait WhatsApp, 90 kullanıcısının hesabına, yakın zamanda ABD’li bir şirkete satılan İsrailli şirket Paragon’a ait Graphite casus yazılımla girildiğini duyurmuştu.

Hesabına erişilenler arasında İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin partisiyle neo-faşist hareketler arasındaki bağlantıyı ifşa eden muhalif bir İtalyan gazetecinin ve sivil toplum örgütlerinde görev yapan “aktivistler”in olduğu belirtiliyordu.

Haaretz’in haberine göre, İtalya’da konuya ilişkin parlamentoda kurulan bir araştırma komitesi son raporunu yayımladı. Raporda, İtalyan hükümetinin İsrail yapımı Graphite casus yazılımını kullanarak göçmenlerle çalışan bir dizi “aktivist”in cep telefonlarındaki şifreli içeriklere eriştiği doğrulandı.

Ancak komite, bu yazılımla telefonu hacklenenler arasında Meloni’nin partisinin önde gelen muhaliflerinden biri olan İtalyan gazetecinin yer almadığı sonucuna vardı.

Paragon’un geliştirdiği Graphite adlı casus yazılımı İsrail’in yanısıra, Avrupa, ABD ve Singapur’daki istihbarat ve güvenlik kurumlarına sattığı biliniyor.

Şirket, Whatsapp’ın “hack” olayını duyurması sonrası İtalya parlamentosunda kurulan komitenin raporunu açıklamasına kadar İtalyan istihbarat kurumunun sistemlerine erişimi durdurmuştu.

İsrail’de yayımlanan Zman Emet adlı bir TV programında yayınlanan bir haberde İtalyan yetkililerin Paragon’un bu kararına tepki gösterdiği ve Başbakan Meloni’nin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu arayarak izahat istediği ileri sürüldü.

İtalya parlamentosunda kurulan komitenin tespitleri dün rapor halinde yayımlandı.

İtalyan dış istihbarat örgütü de kullanıyor

Buna göre komite Paragon’un Graphite yazılımını biri ülkenin dış istihbarat servisi olmak üzere iki İtalyan ajansına 2023’ten itibaren verdiğini bildirdi.

Raporda casus yazılımın İtalya’da kullanılan versiyonunun erişilen telefonların mikrofon ya da kameralarını etkinleştirme yeteneğini içermediği ancak hacklenen telefonlardaki şifreli iletişimlere erişilmesini mümkün kıldığı tespitine yer verildi.

Rapor ayrıca Graphite'in, Meta'nın Aralık 2024'te casus yazılımın etkinliğinin kamuoyuna açıklanmasından bir ay önce tespit ettiği ve düzelttiği WhatsApp'taki bir güvenlik açığını kullandığını doğruladı. İsrail’deki televizyon haberine göre, güvenlik açığının keşfi İsrail'in askeri istihbarat birimi 8200'de de "panik" yarattı.

Komite göçmen hakları savunucularının telefonlarına sızıldığını doğruladı

İtalyan komitesi ayrıca Meta'nın İtalya'da göçmen haklarıyla ilgilenen Luca Casarini, Giuseppe Caccia ve David Yambio dahil olmak üzere birkaç “aktivist”in telefonlarının hacklendiği iddiasını doğruladı ancak Yambio'nun durumunda hack olayının Graphite tarafından değil, adı açıklanmayan başka bir casus yazılım tarafından gerçekleştirildiği kaydedildi.

Raporda bu kişilerin yasal olarak gözetlendiği ve casus yazılımın onlara karşı kullanılmasının İtalya'daki ilgili yasal makamlarla koordinasyon içinde yapıldığı savunuldu. Bununla birlikte, komite ülkede casus yazılım kullanımını yöneten denetim mekanizmalarının iyileştirilmesini önerdi. Ayrıca Casarini ve Caccia'nın Giorgia Meloni iktidara gelmeden önceki hükümetler döneminde başlatılan operasyonlarda hedef alındığını vurguladı.

Gazeteci Francesco Cancellato'yu aynı yazılımla 'hackleyen' İtalya değil iddiası

Ancak komite, hükümetle birçok kez karşı karşıya gelen İtalyan bir araştırmacı haber sitesi olan Fanpage'in kurucusu olan gazeteci Francesco Cancellato'nun akıllı telefonunun hacklenmesinin arkasında İtalya'nın da olduğu yönündeki WhatsApp iddiasını kesin bir dille reddetti.

Komitenin bulguları ayrıca, haberin yayımlanmasından bu yana başka bir Fanpage gazetecisinin de, Meta'dan değil Apple'dan olsa da, telefonunun da hacklendiğine dair bir bildirim aldığı olgusuna değinmedi.

Raporda, İtalyan yetkililer, diğer kolluk kuvvetleri ve istihbarat birimleriyle yapılan kontrollerde Cancellato'nun gözetleme hedefi olduğuna dair hiçbir belirti bulunmadığı belirtildi.

Haaretz'e konuşan gazeteci Cancellato ise raporun kendisine ihtiyaç duyduğu cevapları sağlamadığını söyledi. Cancellato "İstihbarat teşkilatlarının beni gözetleyenler olmadığını söylediler, ancak beni kimin gözetlediğini söylemediler. Hükümetimin, yabancı bir ülke mi yoksa beni ve meslektaşım Ciro Pellegrino'yu yasadışı olarak hedef alan biri mi olduğunu bulmama bir şekilde yardımcı olmasını umuyorum” dedi.

Konuyu araştıran Citizen Lab'den John Scott-Railton ise komitenin raporunun yaptıkları çalışmanın bulgularını ve İtalyan hükümetinin bir dizi vatandaşını hedef aldığını doğruladığını söyledi. Raporda Cancellato’yu hedef alanın İtalya olmadığı sonucuna varılmasının ardındansa “O zaman bu gazeteciyi Graphite casus yazılımıyla kim hedef aldı?” sorusunu sordu.

Paragon yakın bir zamanda CIA ile de çalışan bir Amerikan yatırım fonuna satılmıştı.

Şirketin ABD'ye satışına İsrail istihbaratı karşı çıkmış

Satıştan kısa süre önce İsrail istihbarat topluluğu tarafından yazılan bir belge de ortaya çıkarıldı.

Belgeye göre, Paragon'un bir Amerikan şirketine satışı ulusal güvenlik için "potansiyel bir tehdit" oluşturuyor. Belirtilen nedenler arasında, İsrail için "stratejik bir sektör" üzerinde Amerikan etkisinin yaratılması, hassas bilgilerin yurtdışına sızmasıyla ilgili endişeler ve şirketin ABD'ye satılması ve taşınmasının İsrail'in yeteneklerini kullanmaya devam etmesini engelleyeceği korkusu yer alıyor/sol