İran, Çin ve Rusya arasındaki üçlü toplantı, bugün Cuma günü
Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakan Yardımcısı Ma Zhaoxu'nun başkanlığında,
İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Gharibabadi ve Rusya
Federasyonu Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Alekseyeviç Ryabkov'un
katılımıyla yapıldı.
Toplantının ardından yayımlanan ortak bildiride şu ifadelere
yer verildi:
1. Çin, Rusya ve İran arasında Pekin'de düzenlenen toplantı,
14 Mart 2025 başarıyla gerçekleştirildi. Toplantıya, Çin Halk Cumhuriyeti
Dışişleri Bakan Yardımcısı Ma Zhaoxu başkanlık ederken, İran İslam Cumhuriyeti
Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Gharibabadi ve Rusya Federasyonu Dışişleri
Bakan Yardımcısı Sergey Alekseyeviç Ryabkov katıldı.
2. Çin, İran ve Rusya, nükleer mesele ve yaptırımların
kaldırılması konusundaki son durumu ayrıntılı bir şekilde ele aldı. Üç ülke,
tüm tek taraflı ve yasa dışı yaptırımların kaldırılması gerekliliğini
vurguladı.
3. Üç ülke, karşılıklı saygı ilkesine dayalı diplomatik ve
siyasi etkileşimlerin ve diyalogun bu konuda tek uygulanabilir ve geçerli
seçenek olduğunu bir kez daha teyit etti.
4. Üç ülke, ilgili tarafların mevcut durumun kök nedenlerine
odaklanması ve yaptırım, baskı ve güç kullanma tehdidinden vazgeçmesi
gerektiğini vurguladı.
5. Üç ülke, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2231
sayılı kararının ve içerdiği zaman çizelgelerinin önemini vurgulayarak, ilgili
taraflardan durumu daha da kötüleştirebilecek herhangi bir eylemden
kaçınmalarını ve diplomatik çabalar için uygun bir ortam yaratılmasını talep
etti.
6. Üç ülke, nükleer silahların yayılmasını önleme rejiminin
temel taşı olan Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'na (NPT) saygı
gösterilmesinin önemini vurguladı. Çin ve Rusya, İran'ın nükleer programının
yalnızca barışçıl amaçlara yönelik olduğunu ve nükleer silah üretmeyi
hedeflemediğini bir kez daha teyit etmesini memnuniyetle karşıladı. Ayrıca,
İran'ın NPT ve Kapsamlı Güvenlik Anlaşması (CSA) kapsamındaki yükümlülüklerine
tam olarak bağlı kalma taahhüdünü de olumlu buldular. Çin ve Rusya, İran'ın
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ile iş birliğini sürdürme politikasını
desteklediklerini belirterek, İran'ın NPT'ye taraf bir devlet olarak barışçıl
nükleer enerji kullanımı hakkına tam saygı gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Üç ülke, tüm devletlerin IAEA'nın teknik, tarafsız ve nesnel faaliyetlerini
zayıflatabilecek herhangi bir eylemden kaçınması gerektiğinin altını çizdi.
7. İran ve Rusya, Çin'in yapıcı rolünü ve Pekin toplantısına
ev sahipliği yapmasını takdir ettiklerini ifade etti. Üç ülke, gelecekte de
yakın istişare ve iş birliğini sürdürme konusunda mutabık kaldı.
8. Üç ülke, ortak ilgi alanına giren bölgesel ve
uluslararası konular hakkında fikir alışverişinde bulundu ve Şanghay İş Birliği
Örgütü ve BRICS gibi uluslararası örgütler ve çok taraflı düzenlemelerde iş
birliğini sürdürme ve güçlendirme konusunda anlaştı.