İran’a yapılan günlük saldırının yaklaşık maliyeti

Benzer askeri ve ekonomik analizlere göre, İsrail'in İran'a günlük hava saldırısının maliyeti yaklaşık 200 ila 400 milyon dolar arasında olabilir. Bu maliyet, katılan savaş uçaklarının sayısı, kullanılan silahların türü (özellikle yüksek maliyetli hassas güdümlü ve uzun menzilli füzeler), yakıt tüketimi, lojistik destek maliyetleri ve İran’ın hava savunma sisteminin karşılık verme düzeyine göre büyük ölçüde değişkenlik gösterebilir.

Eğer saldırılar sınırlı operasyonlardan çıkıp, İran’ın karşılık vermesi ve muhtemelen Lübnan, Suriye ve Gazze gibi diğer cephelerdeki çatışmalarla genişleyen bir savaş halini alırsa, maliyetler haftalık 2 ila 5 milyar dolara kadar çıkabilir.

Geçmiş savaşlarla karşılaştırma

Bu rakamları daha iyi anlayabilmek için geçmiş savaşların maliyetleriyle karşılaştırmak faydalı olabilir:

* 2003 yılında ABD'nin Irak'a saldırısı: Bu savaşta, ABD'nin günlük askeri operasyon maliyeti yaklaşık 720 milyon dolar olarak tahmin edilmiştir.

* 2006 yılında İsrail’in Hizbullah ile Lübnan’daki 33 günlük savaşı: Tahminler, İsrail’in bu çatışma için yaklaşık 1.6 milyar dolar harcadığını göstermektedir.

İran'ın askeri gücü, coğrafi büyüklüğü ve mesafeyi göz önünde bulundurarak, İran’la bir çatışmanın İsrail’in önceki savaşlarından çok daha pahalı olabileceği anlaşılmaktadır.

İsrail'in bütçe durumu; ek mali baskı

İsrail’in bütçesi incelendiğinde, bu ülkenin uzun süreli ve pahalı savaşları sürdürme kapasitesinin sınırlı olduğu görülmektedir:

* 2024 yılı itibarıyla İsrail’in yıllık bütçesi: Yaklaşık 500 milyar şekel (ILS), yani yaklaşık 130-140 milyar Amerikan doları.

* 2024 yılı itibarıyla İsrail’in savunma bütçesi: Yaklaşık 27-28 milyar dolar, bunun bir kısmı ABD’nin yıllık yardımları (yaklaşık 3.8 milyar dolar) ile finanse edilmektedir.

Önemli bir nokta, İsrail’in savunma bütçesinin büyük bir kısmının yılın ilk aylarında harcanmış olması ve çatışmaların devam etmesi durumunda İsrail’in hızla mali sınırlamalarla karşılaşacağıdır.

Neden İsrail uzun süreli savaşı finanse edemez?

İsrail, askeri stratejilerinde genellikle sınırlı ve noktasal operasyonlar hedefler. Bu yaklaşımın birden fazla nedeni bulunmaktadır:

1.İran’ın geniş coğrafi sınırları ve iki ülke arasındaki büyük mesafe; bu mesafe nedeniyle lojistik ve yakıt maliyetleri çok yüksektir.

2.İran’ın güçlü hava savunma kapasitesi; bu, İsrail’i ileri düzeydeki pahalı silahları kullanmaya zorlar.

3.Kamuoyu baskısı ve iç ekonomik zorluklar; savaşın devamı, İsrail’in günlük yaşamını ve ekonomik güvenliğini olumsuz etkiler.

4.Savunma bütçesindeki sınırlamalar; doğrudan ve operasyonel Amerikan desteği olmadan, İsrail tek başına uzun ve geniş çaplı çatışmaları finanse edemez.

İsrail'in Ekonomisi Savaşın Devamını Kaldıramaz

Ekonomik ve askeri analizlere göre, İsrail sadece ABD’nin geniş finansal ve lojistik desteği ile uzun süreli bir savaşı sürdürebilir. Aksi takdirde, sınırlı ve noktasal operasyonlar Tel Aviv için en iyi senaryo olacaktır. Pahalı ve bölgesel çatışmalar, İsrail ekonomisini kısa süre içinde büyük baskılara sokabilir ve ülkenin yıllık bütçesinin önemli bir kısmını tüketecektir.

İran Ticaret Odası Üyesi Ahmed İman-Dost/tesnim