“Trump’ın ikinci başkanlık döneminde İran’ın petrol satışını sıfırlamak için uyguladığı maksimum baskı programı başarısız oldu.” Bu ifade, ABD merkezli Demokrasi Savunma Vakfı (Foundation for Defense of Democracies) adlı kurumun hazırladığı bir rapordan alınmıştır.

Trump, başkanlık döneminin ilk günlerinden itibaren İran’ın petrol ihracatının durdurulması talimatını ABD Hazine Bakanlığı’na vermişti.

Ancak sadece son 6 ayda İran, günde ortalama 1 milyon 595 bin varil petrol ihraç etmeyi başardı. Bu rakam, ABD yaptırımlarından sonraki en yüksek seviye olarak değerlendiriliyor.

İran’ın petrol ihracatının Trump’ın maksimum baskı döneminde zirveye ulaşması dikkat çekerken, daha önce bazı çevreler, Biden’ın İran üzerindeki baskıyı hafifletmesinin ihracat artışına yol açtığını ve Trump yeniden başa gelirse İran’ın petrol satamayacağını iddia etmişti.

İran’ın eski dışişleri bakanı Muhammed Cevad Zarif, nükleer anlaşma sonrası dönemde İran’ın petrol ihracatının artmasını, Biden yönetiminin İran’a petrol satışında “gevşeklik politikası” izlemesine bağlıyor.

Ancak ekonomist Mecid Şakeri, İran’ın petrol satışlarının Tahran-Pekin anlaşması çerçevesinde meşrulaştırıldığını ve Trump döneminde bile ihracatın sürdüğünün bunun bir göstergesi olduğunu savunuyor.

Emirkebir Düşünce Kuruluşu’nun raporuna göre, Tahran ile Pekin arasındaki işbirliğinin yeniden tanımlanması ve geliştirilmesi, ayrıca ikili ticaret fazlası üzerinden resmi ödeme kanallarının kurulması, ABD baskısından bağımsız olarak İran’ın petrol satış koşullarını iyileştirebilir.