Sağlık Bakanlığı, Merkezi Hekim Randevu Sistemi'nde (MHRS) başlattığı "Aile Hekimine Yönlendirme Uygulaması" ile sağlık sisteminde yeni bir süreci devreye aldı.

✨Aile Hekimine Yönlendirme Uygulaması nedir ve neyi amaçlıyor?

25 Temmuz'da başlayan uygulamayla vatandaşlar, MHRS üzerinden randevu talebi bırakma işlemi öncesinde "Aile Hekimine Yönlendirme" ekranıyla karşılaşacak. Tercihleri doğrultusunda aile hekimine yönlendirilen kişiler, önce aile hekimlerince muayene edilecek ve değerlendirmeleri yapılacak.

Uzman randevusu için aile hekimi zorunlu mu oldu?

Aile hekimi yönlendirmesi uygulamasının başlamasıyla yanlış anlaşılmalar da ortaya çıktı. Uygulamayı, uzman bir hekimden randevu almadan önce aile hekimine görünme zorunluluğu olarak değerlendirenler oldu.

Sputnik Türkiye'ye konuşan İstanbul Aile Hekimliği Derneği Başkanı Dr. Sercan Ahmet Uluç uygulamanın 'zorunlu bir sevk zinciri' olmadığına dikkat çekti:

Her hasta aile hekimine görünmek zorunda mı?

Ancak sürece ilişkin sosyal medyada çıkan bazı haberler uygulamanın yanlış anlaşılmasına yol açtı:

"Uygulamanın bazı haberlerde ve sosyal medyada yer aldığı şekilde ‘zorunlu sevk zinciri’ şeklinde algılanması yanlıştır. Bu, gerçeği yansıtmamaktadır. Bu uygulama, hastaneye ulaşım önünde bir engel değil, yönlendirici bir destek sistemidir. Aile hekimi sizi değerlendirir ve gerek görürse doğrudan hastaneye yönlendirebilir. Ancak bu, her hastanın mutlaka aile hekimine görünmesi gerektiği anlamına gelmez. Sistem, randevu bulamayanlar için devreye girmektedir."

🔍Aile Hekimine Yönlendirme uygulamasının ne sağlayacak? Dezavantajı ne?

Vatandaş açısından baktığımızda bu sistem, aslında bizim de önerdiğimiz, dünyada birçok ülkede uygulanan bir yöntem. Amaç; gereksiz ikinci basamak başvurularını azaltmak. Türkiye’de sağlık kurumlarına başvuru oranı oldukça yüksek. 85 milyon nüfusa sahip bir ülkede, yıllık hekim başvurusu yaklaşık 1 milyara ulaşıyor. Bunun 400 milyonunu ise aile hekimleri yapıyor. Türkiye genelinde 30 bine yakın aile hekimi var. Ortalama olarak örneği İstanbul’da bir aile hekimi, olması gerekenin iki katı nüfusa hizmet veriyor. Bir süre öncesinde uzman hekimler için yüzde 5-10 oranında ek kontenjan açıldı. Aile hekimleri, uygun gördükleri hastaları doğrudan bu kontenjanlar üzerinden ilgili uzmana yönlendirebiliyor. Bu da süreci hızlandırıyor ve verimliliği artırıyordu. Açıkçası hasta açısından da olayın bu yönüyle biz de memnunuz. Ancak bu yeni uygulama bu durumu da sekteye uğratacak gibi görünüyor. Sağlık okuryazarlığı maalesef ülkemizde düşük. Vatandaşın sağlık yönünden bilinç düzeyi düşük olduğu için çok fazla hekim başvurusu oluyor, bunun önüne geçmek için genel olarak sağlık okuryazarlığını arttırmamız gerekiyor.

'Vatandaş adına randevu almak aile hekimini sorumluluğu değil'

Aile hekimlerinin hali hazırda ellerinde belli miktarda kontenjan olduğunu vurgulayan Uluç, yeni uygulamanın bu düzeni baltalayabileceğini ifade etti:

Aile hekiminin doğrudan randevu alma yükümlülüğü yoktur. Aile hekimi sizi değerlendirip gerçekten bir üst basamağa sevk gerekip gerekmediğine karar verir. Aile hekimlerinin zaten ciddi bir iş yükü bulunuyor. Aile hekimlerinin temel görevi birinci basamak sağlık hizmetlerini sunmaktır. Vatandaş adına hastane randevusu almak, sistemdeki aksaklıkları gidermek aile hekiminin sorumluluğu değildir. Bizler hastayı muayene eder, gerekiyorsa ilgili branşa yönlendiririz. Bu uygulamanın asıl amacı sevk zincirini işletmek değil, randevu sistemindeki yetersizlikleri aile hekimlerine yüklemektir. Sağlık okuryazarlığının artırıldığı, angaryalardan arındırılmış bir aile hekimliği sistemi ile planlı sevk zincirine geçilmesi kalıcı çözümdür. Yanlış bilgilendirmelerle hastane başvuruları azaltılamaz.

MHRS üzerinden randevu alma hakkı devam ediyor mu?

"Sağlık Bakanlığı tarafından başlatılan yeni uygulamada, hastanelerden randevu alamayan vatandaşlara MHRS üzerinden “Aile hekiminize başvurun, sizin adınıza hastaneden randevu oluşturabilir” mesajı gönderiliyor. Ancak bu sistem bir sevk zinciri değildir ve vatandaşlarımızın hastaneye doğrudan randevu alma hakkı devam etmektedir."

Aile hekiminde hangi işlemler yapılabilir?

Peki aile hekimliğinde yapılan işlemler neler? Aile hekimine dair en çok sorulan soruları da yanıtlayan İstanbul Aile Hekimliği Derneği Başkanı Dr. Sercan Ahmet Uluç şunları söyledi:

Aile hekiminde yaptırılabilecek genel işlemler

Muayene ve tanı hizmetleri -

Hipertansiyon, diyabet gibi kronik hastalıkların takibi,

Ruh sağlığına yönelik ilk değerlendirme,

Gebelik takibi, Yaşlı ve çocuk izlem hizmetleri vb.

Aşı ve koruyucu hizmetler

Bebek, çocuk ve yetişkin aşıları (Tetanoz, Hepatit B, zatürre, grip vb.)

Laboratuvar testleri: Kan ve idrar tahlilleri

Tüm aile hekimlerinde uygulama aynı mıdır?

Yapılabilen testler bulunduğunuz şehrin laboratuvar hizmetleri altyapısına ve aile sağlığı merkezinin bağlı olduğu laboratuvar sistemine göre farklılık gösterebilir.

Aile hekimliğinde demir ve B12 testleri yapılır mı?

"Demir, B12 gibi testler “isteğe bağlı” değil, hekimin onayı ile yapılır. Aile hekiminiz, şikayet ve belirtilerinize göre hangi testlerin gerekli olduğuna karar verir."

Aile sağlık merkezlerinde her gün test verilir mi?

Aile sağlığı merkezlerinin laboratuvar hizmetleri haftanın belirli günlerinde verilebilir. Genelde sabah erken saatlerde kan alınır, çünkü bazı testler açlık gerektirmektedir.