İsrail’in İran’a saldırılarına destek veren ABD’nin doğrudan
İran’a karşı savaşa girip girmemeyi tartıştığı sırada ABD’de Başkan Trump’ın
destekçileri arasındaki derin ayrım da netleşiyor.
Trump’ın 2016’da ve 2024’teki seçimlerde ABD Başkanı
seçilmesini sağlayan “Amerika’yı Yeniden Büyük Yap” (Make America Great Again -
MAGA) koalisyonunda, ABD’nin Ortadoğu’ya daha fazla askeri müdahalesine karşı
çıkan “izolasyoncular”la, İsrail’in saldırılarına ABD’nin de katılması
gerektiğini savunanlar arasında son dönemde daha fazla tartışma gün yüzüne
çıktı.
ABD medyasında İsrail’in İran’ın yeraltına inşa edilen Fordo
nükleer tesislerini imha etmek için ABD’nin sığınak delici silahlarına ihtiyacı
nedeniyle ABD’nin savaşa doğrudan katılmasının gerektiği, Trump’ın
kararsızlığınınsa bu silahların bir seferde Fordo’yu vurup vurmayacağına
yönelik olduğu iddiaları öne sürülüyor.
Ancak bu “askeri-teknik” önermelerin, ABD içindeki derin
çatlağın üstünü örtemediği görülüyor.
İran’a yönelik ABD saldırısına karşı çıkan isimlerden biri
Trump’ın eski danışmanı ve baş destekçilerinden Steve Bannon oldu. Trump’ın
“Önce Amerika” koalisyonunun etkili seslerinden olan Bannon, ABD’nin İsrail’in
İran’a yönelik saldırılarına doğrudan katılmasına karşı çıktı.
Dün Washington’da katıldığı bir etkinlikte gazetecilere
konuşan Bannon, “Bunu bir daha yapamayız. Ülkeyi parçalayacağız. Yeni bir Irak
yaşayamayız” dedi.
Ancak Trump gün yüzüne çıkan derin ayrımlara karşın destek
kaybetmediğini savunuyor.
Dün gazetecilerin sorusu üzerine ABD Başkanı,
destekçilerinin kendisini “bugün çok daha fazla sevdiğini” öne sürdü. Beyaz
Saray’da yaptığı açıklamada Trump “Ben sadece bir şey istiyorum: İran nükleer
silah sahibi olamasın” iddiasında bulundu.
Reuters’ın aktardığına göre, ABD’de muhafazakar seçmenin
çoğu İsrail yanlısı.
Mart ayındaki Reuters/Ipsos anketine göre Cumhuriyetçi
seçmenin yüzde 48’i “İsrail’e tehdit nereden gelirse gelsin ABD’nin İsrail’i
askeri güç kullara savunması gerektiği” görüşüne katılıyor. Karşı çıkanlar
yüzde 28’de kalıyor. Demokrat seçmende ise buna evet diyenlerin oranı yüzde
25’ken, karşı çıkanlar yüzde 52 olmuş.
ABD’de popüler “War Room” podcastinde konuşan Steve Bannon
“İsraillilerin başlattıkları şeyi bitirmeleri gerekiyor” dedi. İran’ın 92
milyon nüfuslu dünyanın en eski uygarlıklarından biri olduğunu söyleyen Bannon
“Bu, oyun oynayacağınız bir şey değil. Bunu bu seviyede düşünmeniz ve Amerikan
halkının da buna katılması gerekiyor. Bunu onlara öylece yükleyemezsiniz”
ifadesini kullandı.
MAGA koalisyonunun etkili seslerinden biri olan eski Fox
News sunucusu Tucker Carlson ve Georgia’dan Cumhuriyetçi Kongre üyesi Taylor
Greene de Trump’ın İran’a olası askeri saldırı kararına benzer kaygılarla karşı
çıkan isimlerden oldu.
Uzun süredir Trump destekçisi olan Greene, Pazar günü sosyal
medya hesabından yaptığı açıklamada “ABD’nin İsrail-İran savaşına tamamen dahil
olmasına iştahla bakan kimsenin Önce Amerika/MAGA’cı olmadığını” söyledi,
ülkesinin dışarıya askeri müdahalelerinden “bıktıklarını” yazdı.
İran’a ABD’nin doğrudan saldırı olasılığına bir destek ise
Güney Karolina senatörü Cumhuriyetçi Lindsay Graham’dan geldi. Fox News’a
konuşan Graham İran için “İsrail’deki dostlarımıza varoluşsal tehdit” dedi ve
Trump’ın İsrail’in “işi bitirmesi”ne yardımcı olacağını umduğunu söyledi.
İran’a ABD saldırısı planının destekçilerinden Cumhuriyetçi
Teksas senatörü Ted Cruz ile Tucker Carlson’ın yaptığı söyleşi de Trump
destekçileri arasındaki derin ayrımı bir kez daha gözler önüne serdi.
Ted Cruz’un yönetimini devirme çağrısı yaptığı İran’la
ilgili bilgisizliği, ülkenin nüfusunu dahi bilmediği de söyleşide ortaya çıktı.
Aynı zamanda Cruz, ABD’nin zaten İran’a saldırı içinde olduğunu da teyit etmiş
oldu.
Sosyal medyada da belirli bölümleri yaygın olarak paylaşılan
söyleşide Cruz, İran için, “Bugün askeri saldırılar yürütüyoruz” dedi.
Carlson’ın saldırıları ABD’nin mi İsrail’in mi düzenlediğini sorması üzerine
ise Cruz, ABD’nin İsrail’e “destek verdiğini” söyledi.
Carlson “Bu çok büyük bir risk. Siz bir senatörsünüz. Eğer
ABD hükümetinin İran’la şu anda savaş halinde olduğunu söylüyorsanız, bunu
insanlar dinliyor” dedi.
İki saatlik söyleşide dikkat çeken bir diyalogda da Cruz’un
İran’ın nüfusuna ilişkin bir bilgisinin olmadığı ortaya çıktı.
Carlson, senatör Cruz’a İran’da kaç kişinin yaşadığını
sorunca Cruz bilmediğini söyledi. “Yenmek istediğiniz ülkenin nüfusunu bilmiyor
musunuz? Nasıl bilmezsiniz?” diyen Carlson’a yanıtı “Ben oturup nüfus
tablolarını ezberlemiyorum” oldu.
İran’ın etnik dağılımına ilişkin soru üzerine ise Cruz “Fars
ve çoğunlukla Şii” diye yanıt verirken, Carlson’ın “Yüzde kaç” sorusu üzerine
ikili arasında tartışma hararetlendi.
Carlson “İran hakkında hiçbir şey bilmiyorsunuz. Bir ülkenin
hükümetini devirme çağrısı yapan bir senatörsünüz ve o ülke hakkında hiçbir şey
bilmiyorsunuz” dedi.
Söyleşi boyunca bir tartışma da Cruz’un İsrail hükümetine
desteğini İncil’e dayandırması üzerine yaşandı. Carlson, İncil’de nerede böyle
bir ifade geçtiğini sorunca, Cruz’un yanıt verememesi dikkat çekti.
ABD’de İsrail adına lobicilik faaliyeti yürüten Amerikan
İsrail Kamu İşleri Komitesi (AIPAC) de tartışma konusu oldu. Carlson’ın söz
konusu komitenin "İsrail hükümetinin hedefleri doğrultusunda mı
şekillendirildiği" sorusuna Cruz, “AIPAC’ı İsrail mi yönetiyor? Hayır
onlar adına lobicilik yapmıyorlar. Onları önemsiyorlar mı? Evet” diye yanıt
verdi.
Bunun üzerine Carlson “Çok savunmacı bir şekilde anlattığınız siyasetimiz üzerindeki yabancı etkisidir” deyince Cruz, sunucuyu İsrail’e “takıntılı” olmakla suçladı.
Carlson ironiyle “Ah şimdi de anti-semitist oldum” derken
Cruz “Eğer anti-semitist değilseniz İsrail takıntısının başka bir sebebini
gösterin” diye yanıt verdi.
Tucker Carlson ise Ted Cruz’a “Bir vekilin işinin yabancı
bir hükümetin çıkarlarını savunmak olduğunu düşünmüyorum Bu beni anti-semitist
yapmak ve aksini söylediğiniz için utanmalısınız” yanıtını verdi.
Söyleşinin bir bölümünde İran’ın Trump’a yönelik suikast
planladığına ilişkin iddialar da gündeme geldi.
Trump’a yönelik tehditlerle ilgili bir kanıt olup olmadığı
sorusuna Cruz “Bunun doğru olduğunu biliyoruz çünkü son iki içinde ordu ve
istihbarat topluluğumuz tarafından bize söylendi" dedi. Cruz daha sonra
ABD’nin İranlı bir tetikçinin Trump’ı öldürmeye çalıştığı değerlendirmesini
yapmadığını söyledi ancak “İran’ın bunu yapmaya çalıştığını biliyorduk” dedi.
Carlson birkaç kez Cruz’a "eğer ABD Başkanını öldürmeye
çalışıyorsa neden İran’a karşı bu nedenle askeri eylem çağrısı
yapmadığını" sorunca Cruz, “Çok etkili olduklarını düşünmüyorum” yanıtını
verdi/sol