İngiltere Başbakanı Keir Starmer, pazartesi günü ‘Stratejik Savunma Gözden Geçirme’ planını duyurdu. Londra’nın büyük çaplı bir yeniden silahlanma kampanyasıyla savaş hazırlığına yöneldiğini söyledi. “Savaşma yetkinliğine geçiyoruz.” diyen Starmer, “Savunma politikamız her zaman ‘Önce NATO’ ilkesine dayanacaktır.” ifadesini kullandı. Ülkenin önümüzdeki on yıllara yönelik “en güçlü ittifaklara ve en gelişmiş kabiliyetlere” sahip olacağını iddia eden İngiliz lider, ülkesini “savaşmaya hazır, zırhla kuşanmış bir ulus” haline getireceğini ileri sürdü.

2030’LARIN SONUNA KADAR

Dün de İngiltere, 2030’ların sonuna kadar hizmete girmesi planlanan 12 yeni nükleer denizaltı inşa edeceğini açıkladı. Proje, ulusal güvenliği güçlendirmeyi amaçlayan on yıllık stratejik savunma incelemesinin bir parçası olarak duyuruldu.

Birleşik Krallık Hükûmeti, kendi “büyük projeler ajansının” denizaltılara güç sağlamak için gereken nükleer reaktör çekirdeklerini inşa etme planının "başarılamaz" olduğunu söylemesine rağmen, 12 AUKUS sınıfı denizaltıdan ilkini 2030'ların sonunda programa uygun olarak suya indireceğini açıkladı.

Kararın, küresel tehditlerin arttığı bir dönemde ulusal savunmayı güçlendirmeyi hedeflediği bildirildi. Özellikle Rusya kaynaklı tehditlerin etkili olduğu kaydedildi.

ZORLAYAN MALİYET

Birleşik Krallık Hükûmeti’nin, ulusal nükleer savaş başlığı programına 15 milyar sterlin (yaklaşık 19 milyar dolar) yatırım yapacağı ve savunma sanayii altyapısını genişleteceği de belirtildi. Bu çerçevede Barrow-in-Furness (Cumbria) ve Derby’deki tesisler modernize edilecek. Berkshire’daki Aldermaston’daki harp başlığı geliştirme merkezi de yenilenecek.

Savunma Bakanı John Healey daha önce yaptığı açıklamada, savunma harcamalarının GSYİH’nin yüzde 3’üne çıkarılmasını hedeflediklerini ancak mevcut durumda bu hedefi “bir istek” olarak değerlendirdiklerini belirtmişti. Mali kısıtlamalar nedeniyle bu hedefin ertelendiği bildirildi.

EK YATIRIMLAR

Birleşik Krallık Hükûmeti’nin ayrıca, altı mühimmat üretim tesisine 1,5 milyar sterlin (yaklaşık 1,9 milyar dolar), 2029’a kadar askeri konutların onarımına 1,5 milyar sterlin ve bilgi aktarım teknolojilerine 1 milyar sterlin (1,3 milyar dolar) ayırması değerlendiriliyor. Bu planın, Birleşik Krallık’ın savunma kapasitesini artırmayı ve savunma sanayii başta olmak üzere birçok sektörde istihdam büyümesini teşvik etmeyi hedeflediği belirtildi.

AVUSTRALYA İÇİN KRİTİK

Birleşik Krallık'ın ilk AUKUS denizaltısını zamanında ve bütçeye uygun olarak tasarlama ve inşa etme kapasitesinin Avustralya için kritik önem taşıdığı söyleniyor. İngiltere'nin tasarımına dayanan Avustralya yapımı ilk AUKUS nükleer denizaltısı daha sonra Adelaide'de inşa edilecek ve 2040'ların başında teslim edilmesi bekleniyor. Yeni denizaltıların, hâlihazırda görev yapan yedi adet konvansiyonel silahlarla donatılmış Astute sınıfı denizaltının yerini alması planlanıyor. Avustralya'ya 2050'lerin ortasına kadar 368 milyar dolara mal olacağı tahmin edilmekte. Avustralya, hem ABD'nin hem de Birleşik Krallık'ın sanayi üslerine önemli sübvansiyonlar sağlamakta. ABD'ye taahhüt ettiği 4.7 milyar dolarının ilk taksiti olan 798 milyon doları ödedi. İngiltere'ye ise 4.6 milyar Avustralya doları ödeyecek.

ABD TERSANELERİNDE DURUM VAHİM

Yeni platformların, Birleşik Krallık’ın ABD ve Avustralya ile yürüttüğü üçlü güvenlik anlaşması AUKUS’a da katkı sağlayacağı açıklandı. AUKUS kapsamında 20’ye kadar nükleer denizaltının ortak sahipliği hedefleniyor.

Fakat ABD donanmasının halihazırda denizaltı açığı olduğu ve bunun önümüzdeki yıllarda daha da kötüleşmesinin beklendiği ve Amerika'daki tersanelerin Virginia sınıfı yeni denizaltıların inşasında üç yıla kadar geciktiği ortaya çıktı.

ABD Kongresi Bütçe Ofisi'nin yakın tarihli bir raporuna göre Amerika'nın denizaltı endüstrisi yılda 1.2 Virginia sınıfı gemi inşa ediyor. Bu rakam ABD'nin kendi ihtiyaçlarını karşılaması ve Avustralya'ya olan taahhüdünü yerine getirmesi için gereken 2.3'ün oldukça altında.

‘BU BİR FİYASKO’

Eski bir denizaltıcı olan eski Güney Avustralya Senatörü Rex Patrick, Birleşik Krallık'ın gemi inşa programını "ulaşılamaz denizaltılara ulaşılamaz reaktörler" yerleştirmeye çalışan bir "küme-fiyasko endüstrisi" olarak tanımladı.

Patrick, "Westminster, Canberra ya da Kongre gibi yerlerden 'işte bunu yapıyoruz' diye duyurular alıyoruz. Ancak ne yazık ki, bu çağrıları yapan politikacılar, belirledikleri hedefe ulaşmanın karmaşıklığını ve zorluklarını anlamıyorlar." ifadelerini kullandı.

Patrick, ABD ve İngiltere'nin "AUKUS’u siyasi düzeyde benimsediklerini ancak çalışma düzeyinde bunu başaramadıklarını" söyledi. Eski Senatör, ABD'nin önümüzdeki on yılın başlarında Avustralya'ya Virginia sınıfı denizaltı satmasının pek olası olmadığını söyledi/aydınlık