Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli toplantıya ilişkin
"Olumsuz sonuçlanmadı" değerlendirmesinde bulunurken, Ukrayna
Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin ise Rusya'nın şartsız ateşkes fikrini
reddetmeye devam ettiğini söyledi.
Ağır yaralı gençlere odaklanacak yeni bir esir takası
konusunda anlaşıldığını ve buna göre iki ülkenin 25 yaş altındaki ağır hasta
savaş esirlerini takas edeceği bildirildi. Ayrıca Moskova ve Kiev, savaşta
hayatını kaybeden altışar bin askerin cenazesini de karşılıklı şekilde iade
etme kararı aldı.
Çırağan Sarayı'ndaki toplantının açılışında konuşan
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ilk turdan iki hafta sonra doğrudan temasların
yeniden başlamasından memnuniyet duyduklarını belirtti ve AKP'li Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan’ın sürecin ilerlemesi için Zelenskiy ve Putin ile sürekli
temas halinde olduğunu söyledi.
Fidan, 16 Mayıs'taki toplantıda gösterilen "sonuç
odaklı ve yapıcı yaklaşım için" taraflara teşekkür ederek, "İlk
toplantıda alınan kararların hayata geçirilmesi için taraflar çok önemli
adımlar attı. 1000'er kişilik mübadele kısa sürede tamamlandı. Her iki taraf da
vadettiği üzere ateşkese ve müteakip adımlara yönelik tutumlarını
belirledi" ifadelerini kullandı.
Bakan Fidan, toplantıda iki ülkenin ateşkese dair
koşullarını ve perspektiflerini değerlendirmeye devam etmeyi hedeflediklerini
dile getirerek, "Aynı zamanda insani mülahazalarla savaş esirlerinin
değişimi sürecini bir adım daha ileri taşımayı amaçlıyoruz. Liderler toplantısı
için gerekli hazırlıkları da ele almayı öngörüyoruz" dedi.
Görüşmelerin verimli geçerek en kısa zamanda somut ilerleme
sağlanması ve arzu edilen sonuca ulaşılmasının temel beklentileri olduğunu
söyleyen Fidan, "Amerika'nın bu görüşmelere yönelik inancını ve desteğini
son derece önemli buluyoruz. Sayın Trump'ın barışın tesisi konusundaki
kararlılığı, yeni bir fırsat penceresi aralamıştır" diye konuştu.
Hakan Fidan'ın başkanlık ettiği toplantıya, Milli İstihbarat
Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin
Gürak da katıldı.
Rusya heyetinde, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in danışmanı
Vladimir Medinskiy, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Savunma Bakan
Yardımcısı Aleksandr Fomin ve Genelkurmay Başkanlığı Ana Müdürlüğü Başkanı İgor
Kostyukov yer aldı.
Ukrayna tarafı ise toplantıya Savunma Bakanı Rüstem Umerov,
Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya, Güvenlik Servisi (SBU) Başkan
Yardımcısı Oleksandr Poklad ve Dış İstihbarat Servisi Başkan Yardımcısı Oleh
Luhovskyi ile katıldı.
Çırağan Sarayı'nda saat 14.45'te başlayan toplantı yaklaşık
1 saat 15 dakika sürdü.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, toplantıya ilişkin
"Olumsuz sonuçlanmadı" açıklamasında bulundu.
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak ise
toplantının ardından Telegram hesabından yaptığı yazılı açıklamada, "Bugün
İstanbul'da yapılan görüşmelerde Ukrayna tarafı, iade edilmesi gereken
Ukraynalı çocukların listesini resmen Rus tarafına teslim etti. Bunlar,
Rusya'nın yasa dışı olarak sınır dışı ettiği, zorla yer değiştirdiği veya
geçici olarak işgal ettiği topraklarda tuttuğu yüzlerce çocuk" ifadelerini
kullandı.
Ukrayna olarak, daha önce Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde
düzenlenen görüşmelerde ateşkesin sağlanmasını kabul ettiklerini hatırlatan
Yermak, "Ukraynalı çocukların dönüşü, adil ve kalıcı bir barışın ayrılmaz
bir parçası ve güvenin temel bir unsuru, niyetlerin samimiyetinin ilk testidir.
Bir cevap bekliyoruz. Top Rusya'nın sahasında. Gerçek iyi niyet söz değil,
eylemdir. Şimdi ise bunu kanıtlamanın zamanı" açıklamasında bulundu.
Ukrayna heyetinden açıklama: Ağır yaralı gençlere
odaklanan yeni bir esir takası konusunda anlaşıldı
Ukrayna heyetinden yapılan açıklamada, "Rusların
tekliflerini bugün aldığımız için İstanbul'da yanıt veremedik. Görüşmeleri
somut insani sonuçlar elde edebilecek noktaya getirdik. Rusların memorandumunu
inceledikten sonra kararımızı vereceğiz" denildi.
Ukrayna heyetine liderlik eden Savunma Bakanı Rüstem Umerov,
ağır yaralı gençlere odaklanacak yeni bir esir takası konusunda anlaşıldığını
duyurdu. Buna göre Rusya ve Ukrayna tüm ağır hasta ve 25 yaş altı savaş
esirlerinin takas edilmesinde anlaştı.
Umerov, "Moskova ve Kiev savaşta ölen 6'şar bin askerin
naaşını iade edecek" dedi. Umerov, Rusya'nın İstanbul görüşmesinde
memorandumu Ukrayna'ya sunduğunu ve Kiev'in belgeyi gözden geçireceğini
belirtti. Umerov, "Kiev müzakerelerdeki kilit konuların sadece liderler
seviyesinde çözülebileceği görüşünde. Kiev, Haziran sonunda görüşme
önerdi" diye konuştu.
Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin ise
Rusya'nın şartsız ateşkes fikrini reddetmeye devam ettiğini söyledi.
'Belli bölgelerde 2-3 günlük ateşkes önerdik'
Rus heyeti başkanı Vladimir Medinskiy de "Belli
bölgelerde 2-3 günlük ateşkes önerdik. En büyük çaplı esir takası konusunda
mutabık kaldık. Yaralı ve ağır yaralı askerlerin tamamı takas edilecek. Esir
takasları düzenli olarak devam edecek" dedi.
6 bin cenazeyi Ukrayna'ya teslim edeceklerini söyleyen
Medinskiy, "Cenazeler gelecek hafta teslim edilecek" ifadelerini
kullandı.
İlk tur görüşmelerde ne olmuştu?
İlk tur görüşmeler, Ukrayna'nın Rusya'nın "kabul
edilemez ve gerçekçi olmayan" taleplerde bulunmaya devam etmesinden
şikayet etmesiyle yalnızca bir esir takası ile sona erdi.
Rusya da, mutabakat tasarısını önceden Kiev'e göndermesi
yönündeki baskılara direndi. Ancak, TASS haber ajansı Moskova'nın baş
müzakerecisi olan devlet başkanlığı danışmanı Vladimir Medinskiy'in Kremlin'in
Ukrayna'nın teklifini aldığını söylediğini aktardı.
Reuters haber ajansına göre Kiev, askeri gücünde herhangi
bir kısıtlama veya Ukrayna'nın bazı bölgeleri üzerindeki Rus egemenliğinin
uluslararası alanda tanınması olmaksızın kalıcı barış için bir yol haritası
önerdi. Moskova ise Ukrayna'nın reddettiği bu koşullarda ısrar ediyor.
Ukrayna öncesinde Avrupalı müttefikleriyle görüştü
Heyetler Türkiye'ye vardığında, Ukraynalı yetkililer, ABD
Başkanı Donald Trump'ın taahhütleri konusundaki belirsizlik ortasında Kiev'e
destek sağlamaya çalışan Avrupalı müttefiklerle koordinasyon sağlamakla
meşguldü.
Rusya'yla görüşmeden önce Ukrayna heyeti, Almanya, İtalya ve
İngiltere temsilcileriyle bir araya geldi.
Aynı sıralarda, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy,
savaşta Kiev'in en sadık destekçilerinden bazıları olan NATO'nun doğu ve
İskandinav ülkelerinin liderleriyle bir zirve için Litvanya'nın başkenti
Vilnius'a geldi.
Zelenskiy, geçen hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e
atıfta bulunarak, "Ukrayna NATO zirvesinde bulunmazsa, bu Putin için
bir zafer olacak, ancak Ukrayna'ya karşı değil, NATO'ya karşı" dedi.
Zelenskiy, Batı askeri ittifakının ateşkes veya barış
anlaşması durumunda Ukrayna'ya güvenlik garantileri sunmasını istiyor. Moskova
ise bunu "kabul edilemez" olarak nitelendiriyor.
Zelenskiy görüşmelerden önce "tam ve koşulsuz
ateşkes" çağrılarını yineledi.
Ukrayna lideri, sosyal medyada yaptığı bir paylaşımda,
"İkincisi, tutukluların serbest bırakılması. Üçüncüsü kaçırılan
çocukların geri verilmesi" dedi.
Zelenskiy ayrıca Putin ile doğrudan bir görüşme çağrısında
bulundu. Kremlin daha önce böyle bir görüşmenin ancak delegasyonlar daha geniş
"anlaşmalara" vardıktan sonra gerçekleşebileceğini söylemişti.
Rusya, ateşkes anlaşmasının çatışmanın "kök
nedenlerini" ele alması gerektiğini talep etmeye devam ediyor. Moskova,
Ukrayna'nın askeri yeteneklerini sınırlaması, Ukrayna'nın NATO'ya katılmaması
ve toprak tavizlerini kabul etmesi gerektiğini vurguluyor.
Gece boyu karşılıklı saldırılar
Heyetler İstanbul'a vardığında, her iki ülke de gece boyunca
büyük saldırılara uğradığını bildirdi.
Rusya Savunma Bakanlığı bugün hava savunma birimlerinin
çoğunluğu sınır bölgelerinde olmak üzere 162 Ukrayna İHA'sını "yakalayıp
yok ettiğini", bunların 57'sinin Kursk bölgesi üzerinde ve 31'inin
Belgorod bölgesi üzerinde yakalandığını kaydetti.
Bu arada Ukrayna, Rusya'nın gece boyunca 80 İHA ile
topraklarını hedef aldığını ve 12 hedefi vurduğunu bildirdi.
Herson valisi Oleksandr Prokudin, Telegram'da topçu ateşinin
Korabelny bölgesinde 40 yaşında bir adamı öldürdüğünü yazdı.
Vali, Herson'daki saldırıda beş yaşında bir çocuğun da
yaralandığını ve tıbbi gözetim altında olduğunu ekledi.
Ukrayna'nın büyük saldırısının detayları ortaya çıkıyor
Bir gün önce Ukrayna, Rusya topraklarındaki en büyük
saldırılarından birini gerçekleştirerek Sibirya'daki ve ülkedeki diğer askeri
üslerdeki onlarca stratejik bombardıman uçağını vurdu.
Ukraynalı yetkililere göre, Rusya'nın en pahalı ve sofistike
bombardıman uçaklarından 40'ı, belki de Rusya'nın tüm stratejik bombardıman
filosunun üçte biri, birkaç saat içinde ortadan kaldırıldı.
Zamanlamanın bir mesaj göndermek için hesaplanmış olması
muhtemel olsa da, Ukraynalı yetkililer operasyonun planlanmasının 18 ay önce
başladığını söylüyor.
Rusya'nın bombardıman uçakları Ukrayna için her zaman hedef
olmuştu ancak Moskova stratejik hava filosunun çoğunu saldırılardan korumak
için daha derinlere taşıdıktan sonra ayarlamalar yapılması gerekti.
İnsansız hava araçları, tavan panelleri uzaktan kumanda
düğmesine basıldığında geri çekilen ticari nakliyecilerin içine yerleştirilmiş
modifiye konteynerlerde saklanmıştı.
İngiliz The Telegraph gazetesine konuşan kaynakların
anlattığına göre, sürücüler ne tür bir kargo taşıdıkları hakkında hiçbir fikre
sahip değildi.
Raporlar, insansız hava araçlarının yapay zeka kullanılarak
uçakları en zayıf noktalarından vurmak üzere eğitildiğini öne sürüyor. İngiliz
gazeteye göre, saldırı o kadar hızlı gerçekleşti ki hiçbir Rus hava kuvvetleri
mensubunun bu süre zarfında hava savunma sistemine erişemediği düşünülüyor.
sol