Daha önce Beşar Esad hükümetiyle ilişkileri ve Suriye’deki mevcut siyasi denklemlere yaklaşımları farklılık gösteren üç önemli ruhani lider, Dürzi toplumunun yönünü belirlemede başat roller üstleniyor. Bu liderler, kuşaklar boyunca süregelen dini otorite zincirinin temsilcileri olarak kabul ediliyor.

Dürzi toplumunun en yüksek dini otoritesi olarak görülen Şeyh Hikmet El-Hicri, halk arasında “Keramet Şeyhi” olarak tanınıyor. Özellikle 2011’de başlayan iç savaş sonrasında Beşar Esad yönetimine karşı sergilediği kararlı muhalefetle dikkat çekiyor.

Gençler arasında geniş bir destek gören Hicri, Suriye geçiş hükümetine yönelik eleştirilerinde “radikal eğilimler” vurgusuyla mesafeli bir yaklaşım benimsiyor.

Baskıya karşı direnişi savunan Heceri, Süveyda’daki muhalif hareketin manevi lideri konumunda.

Toplumun geleneksel ve hükümetle diyalogdan yana olan kesimini temsil eden Şeyh Mahmud Henavi, devlete karşı silahlı mücadelenin istikrarı bozacağı görüşünde. İç savaş boyunca Esad yönetimiyle yakın ilişkiler kuran Henavi, daha çok ileri yaş grupları ve toplumsal kanaat önderleri tarafından destekleniyor.

Ancak genç kuşaklar arasında etkisi, Şeyh Heceri’nin yükselen popülaritesiyle birlikte giderek azaldı. Henavi, Şam yönetimiyle anlaşma ve istikrarın korunmasını savunan ılımlı bir siyasi çizgi izliyor.

Denge arayışındaki figür: Şeyh Yusuf Cerbu

Süveyda şehir merkezi ve çevresinde etkin olan Şeyh Yusuf Cerbu, iki ana yaklaşım arasında denge kurmaya çalışan bir lider olarak öne çıkıyor. En başından beri silahlı çatışmalara karşı çıkan Cerbu, Dürzi toplumunun birliğini koruması ve sorunların diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğini savunuyor.

Hükümetle yakın temaslarını sürdüren Cerbu, gençler ve aktivistler arasında sınırlı bir desteğe sahip. Ancak temel çağrısı, gerilimin azaltılması ve Suveyda’nın devlet kurumlarıyla yeniden entegre edilerek istikrarın sağlanması yönünde.

Nesiller arası ayrım ve siyasi gelecek

Bu üç liderin farklı siyasal pozisyonları, Dürzi toplumu içinde yalnızca ideolojik değil, aynı zamanda nesiller arası bir ayrışmayı da gözler önüne seriyor. Bir yanda genç kuşak ve muhalefet eğilimli kesimin temsilcisi Şeyh Hicri yer alırken, diğer yanda geleneksel yapı ve hükümetle uzlaşma yanlısı Şeyh Henavi ve Şeyh Cerbu bulunuyor/rudaw