Gazze’ye saldırıların tekrar başlamasının ardından aşırı
sağcı isimlerin hükümete dönüşüyle geçen bütçenin 31 Mart’a kadar onaylanmaması
halinde otomatik olarak seçim kararı alınacaktı.
2025 bütçesinin, geçen yıla kıyasla yüzde 21 oranında daha
büyük olduğu belirtilirken, bu artışın büyük oranda "savunma"
harcamalarından kaynaklandığı ifade edildi. Savunma Bakanlığı'na ayrılan miktar
110 milyar şekel (29 milyar dolar), toplam "savunma" harcaması ise
136 milyar şekel (36,9 milyar dolar) olarak kaydedildi.
Aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, “Bütçede, dış ve
iç cephede kazanmak için ihtiyacımız olan her şey var. Bu bir savaş bütçesi ve
aynı zamanda zafer bütçesi olacak” dedi.
Ana muhalefet lideri Yair Lapid ise “Bütçe değil, doğrudan
bir hırsızlıktır” ifadelerini kullandı. Milyarların "yolsuz iş
insanlarına, askerlik yapmayanlara ve vergi kaçıranlara aktarıldığını"
söyledi.
Ulusal Birlik lideri Benny Gantz da bütçeyi eleştirerek,
özellikle Haredi toplumunu askerlikten muaf tutan düzenlemelere ve onlara
sağlanan büyük fonlara karşı çıktı.
10 bini aşkın kişi protesto için sokağa çıktı
Hükümetin kamu çalışanlarının da maaşlarını etkileyen büyük
kesinti planı da tepkilere neden oldu. İsrail'de yaklaşık 10 bin kişi Batı
Kudüs'te Netanyahu hükümetinin politikalarını protesto etmek için sokaklara
çıktı.
Yediot Ahronot gazetesinin haberine göre, yaklaşık 10
bin kişi Batı Kudüs'teki Yüksek Mahkeme ile İsrail Meclisi arasındaki Kaplan
Caddesi'nden hükümet binası karşısındaki meydana yürüdü.
Göstericiler, iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet Direktörü
Ronen Bar'ın görevden alınmasını, Gazze'de tutulan İsraillilerin geri
getirilmesi için esir takası anlaşması müzakerelerinin durdurulmasını, 2025
yılı bütçesinin onaylanmasını ve İsrail hükümetinin yargı danışmanı Ghali
Behrav Mayara'nın görevden alınma planını protesto etti.
Katılımın yoğun olduğu gösteriye ekonomi ve hukuk alanında
önde gelenlerin yanı sıra Ulusal Birlik Partisi lideri Benny Gantz gibi
muhalefetin önemli isimleri de katıldı.
Netanyahu bütçe onayı için destek arıyordu
Netanyahu, Gazze'ye yeni saldırıların başlamasının ardından
siyasi bir kazanç elde etmişti. Aşırı sağcı eski Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar
Ben-Gvir, İsrail'in Gazze'ye saldırılarını yeniden başlattığı gün hükümete geri
dönmüştü.
Netanyahu bütçe önerisinin geçmesini sağlamak için Ocak
ayında ateşkes nedeniyle öfkelenerek istifa eden Ben-Gvir'in parlamentodaki
desteğine ihtiyaç duyuyordu. Bütçe 31 Mart'a kadar geçmezse, erken seçimlerin
önü açılacaktı.
Bütçe görüşmeleri süresince, bütçe pastasından pay kapmak
için yarışan birkaç çıkar grubu oldu ve bunlardan bazıları tüm süreci altüst
etmekle tehdit etti.
Ben-Gvir ve Yahudi Gücü partisi daha önce Aralık ayında
bütçeyle ilgili yasa tasarılarına karşı oy kullanmıştı. Parti, bütçenin
kendisine bağlı polis için maaş artışı içermemesine dair öfkesini dile
getiriyordu.
Uzun zamandır devam eden bir sorun da, Yahudi ilahiyat
öğrencilerinin askerlik hizmetinden muaf tutulması ve hükümetin dini
ilahiyatlar için önemli miktarda fon ayırmaya devam etmesi için baskı yapan
ultra-Ortodoks Yahudi partilerinden geliyordu.
2024 mali yılında, İsrail'in yürüttüğü savaşlara yaptığı
harcamalar arttı. Hükümetin politikaları, bütçe açığını gayri safi yurtiçi
hasılanın (GSYİH) yüzde 6,9'una çıkardı ve dünyanın en iyi üç kredi
derecelendirme kuruluşunun İsrail'in kredi notunu düşürmesine neden oldu. 2025
bütçesi, bütçe açığı hedefini GSYİH'nin yüzde 4,9'undan fazla olmayacak şekilde
belirliyor.